Meer dan 80% van de vrouwen krijgt in de periode rondom de menopauze last van opvliegers, die vaak hand in hand gaan met nachtelijke transpiratie. Daarmee zijn opvliegers de meest voorkomende en meest bekende overgangsklacht. Meestal wordt een opvlieger omschreven als een plotseling opkomend gevoel van warmte die zich vanaf je borst verspreidt over je hals, hoofd en soms je hele lichaam. Gemiddeld duurt een opvlieger ongeveer drie minuten en komen ze één tot dertig keer per dag voor. Opvliegers kunnen op willekeurige momenten voorkomen, maar kunnen ook uitgelokt worden door bijvoorbeeld koffie, alcohol, warme dranken, stress en pittige kruiden. Bij de meeste vrouwen zullen de opvliegers na de menopauze geleidelijk verdwijnen, maar 5% heeft na 10 jaar nog klachten.
Een opvlieger kun je vergelijken met een stress reactie. Tijdens de overgang schommelt de hoeveelheid oestrogeen en wordt deze lager. Bij een plotselinge daling reageert het temperatuurregulatie systeem in je hersenen en wordt het signaal ‘te warm’ afgegeven. Hierdoor komt het lichaam direct in actie om de zogenaamde overtollige warmte kwijt te raken. Het hormoon (nor)adrenaline wordt aangemaakt, met als gevolg dat je bloeddruk stijgt, je hart sneller gaat kloppen en je bloedvaten worden verwijd. Bij een opvlieger kun je last hebben van:
- veel transpireren
- hartkloppingen
- versnelde hartslag
- misselijkheid
- prikkelbaarheid
- tintelingen
- gevoel van gejaagdheid
- gevoel van onrust
- angst
- zware en vermoeide ledematen
Wat kun je er aan doen?
Zoals gezegd kunnen opvliegers uitgelokt worden door onder andere koffie, alcohol, warme dranken, stress en pittige kruiden. Probeer om deze zo veel mogelijk te vermijden of te verminderen. Soms kan het helpen om je lichaam te koelen door iets kouds te drinken of je achterhoofd en nek te koelen met een koud washandje. Slaap in een koele kamer en onder beddengoed van natuurlijk materiaal. Draag dunne laagjes kleding over elkaar, zodat je makkelijk iets uit kunt trekken als je het warm krijgt.
Soms zijn bovenstaande adviezen niet voldoende. De opvliegers verminderen misschien wel in hevigheid of aantal, maar het blijft je dagelijks functioneren belemmeren. Dan zijn er gelukkig nog andere mogelijkheden en kunnen aanpassingen in leefstijl in combinatie met voedingssupplementen of hormonale substitutie therapie een uitkomst bieden.